ژئوشیمی و تعیین منشا تورمالین در گرانیت (g2) مشهد

منطقه مورد مطالعه گرانیت(g2) مشهد واقع در زون بینالود می باشد که این گرانیت ها در اثر بر خورد صفحه ایران و توران و ضخیم شدگی پوسته ایجاد شده اند. در اثر تحرکات حاصل از دگرگونی ناحیه ای و همچنین ذوب سنگها ی متاپلیتی عنصر بور متحرک شده و چون تمایل ورود به درون کانی های معمول را نداشته در فاز مایع تجمع کرد.تورمالین معمولا در سنگهای پرآلومینیم که دارای اندیس اشباع ازآلومینیم بیشتر از 2/1 و mg وfe کافی در مذاب باشد متبلور می شوند. تورمالین های نودلی موجود در لوکوگرانیت های مشهد دارای اندیس اشباع از آلومینیم (33/1) و مقدارfe/mg+fe بین (56-63) و ترکیب شورلیت_دراویت هستند که بیشتر گرایش به ترکیب شورلیت دارند. ترکیب آنها از نوع آلکالن و میزان جایگاه خالیx درآنها (19/0 تا29/0) می باشد. هاله لوکوکرات موجود در اطراف نودول ها نیز در اثر تامین عناصر مورد نیاز برای رشد تورمالین نودولی از محیط اطرافش و همچنین تخریب بیوتیت ها موجود درآن ایجاد شده است باتوجه به مقدار feo/feo+mgo(بین6/0تا8/0) و همچنین مقدار fe تورمالین نودلی و توزیعree برای آنها یک منشا گذرا از حالت ماگمای به گرمابی را فرض کردیم.اندیس اشباع از آلومینیم در سنگ میزبان های تورمالین پگماتیتی 48/1 و در رگه ای46/1می باشد. مقدارfe/mg+fe در تورمالین های پگماتیتی بین (85-53) ودر پگماتیت های رگه ای بین (52/0 تا 73/0)در تغییر است که نشان دهنده تمایل تورمالینها در جهت شورل است. تورمالین ها درمحدوده تورمالین های قلیایی قرار گرفته اند و مقدار جایگاه خالی x در تورمالین پگماتیتی بین(23/0تا 48/0) و در تورمالین های رگه ای(18/0تا 44/0) در تغییر است. عمده جانشینی های موجود درهر سه نوع تورمالین از نوع ca+mg=(x-vac+al)-1 و ca+mgo=(al(oh))-1 و همچنین ca=x-vac+na می باشد هرسه نوع تورمالین دارای آنومالی مثبت eu بوده که به دلیل وجود کلسیم در جایگاه x است. این تورمالین ها دارای زونانسیون نوسانی می باشند که احتمالا به دلیل تفریق در مرحله تاخیری و تغییرات میزان ti,ca,fe از هسته تورمالین در جهت حاشیه آن می¬باشد به طوریکه تورمالین به رنگ سبز آبی محتوی ti,ca,feپایین تری ازتورمالین به رنگ قهوه ای دارد.الگویree در هر سه نوع تورمالین تقریبا مشابه با الگوی ree سنگ میزبان می باشد. الگویree در سنگ میزبان بسیار شبیه سنگ های منشا گرفته از ذوب متاپلیت هاست. با توجه به شواهد موجود منشا بور موجود در تورمالین نیز از ذوب متاپلیت های منطقه بوده است. وجود آنومالی zn در تورمالین نیز می توان به همین دلیل باشد.